ارزیابی کیفیت اسپرم ماهیان سفید(Rutilus frisii ) و آزاد دریای خزر(Salmon trutta caspius) قبل و بعد از انجماد

در خارج از فصل تکثیر، تهیه و دستیابی به سلولهای جنسی ماهیان امری غیر ممکن است لذا جهت آسانتر نمودن تحقیقات و نیز بهبود مدیریت تکثیر ماهیان، اقداماتی در جهت نگهداری این سلولها در بهترین کیفیت جهت افزایش زمینه فعالیتهای تحقیقاتی و مدیریت تکثیر صورت گرفته است که مهمترین آن حفاظت انجمادی است.  در این بررسی 11مولد نر ماهی آزاد دریای خزربا متوسط طول  3/5 ± 8/37 سانتیمتر و وزن 7/24 ± 3/523 گرم و 23 مولد نر ماهی سفید با متوسط طول 1/7 ± 1/36 سانتیمتر و وزن 6/21 ± 3/631 گرم  با رسیدگی جنسی  مناسب مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از تهیه نمونه اسپرم، فاکتورهایی چون درصد تحرک، مدت تحرک، تراکم، اسمولالیته و pH اندازه­گیری شد. پس از این مرحله نمونه های اسپرم ماهیان آزاد دریای خزر به نسبت 1 : 3 با محلول رقیق کننده حاوی ترکیبات 3/0 مول گلوکز،10% متانول و 10% زرده تخم مرغ رقیق شده و با روش دستی منجمد گردید. اسپرم ماهیان سفید دریای خزر نیز به نسبت 1 : 3 با دو محلول رقیق کننده شامل ترکیبات350 میلی مول گلوکز، 30 میلی­مول تریس، پلی اتیلن گلی­کول 4% و350 میلی­مول گلوکز، 30 میلی­مول تریس و 2% گلیسرول رقیق و با دستگاه Planner Kryo به روش اتوماتیک منجمد شد. تمامی نمونه ها طی مدت آزمایش در ازت مایع نگهداری شدند. سپس 1 تا 3 ماه بعد از اولین تاریخ انجماد، نمونه ها از انجماد خارج شده، کیفیت آنها با اندازه گیری مدت و درصد تحرک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد درصد تحرک در نمونه های اسپرم ماهی آزاد یک و سه ماه بعد از انجماد نسبت به اسپرم تازه بطور معنی­داری کاهش یافته است. لیکن مدت تحرک علی رغم کاهش عددی در نمونه منجمد شده تفاوت معنی­داری را با نمونه تازه نشان نداد. نتایج در ماهیان سفید نشان داد که درصد تحرک  و مدت زمان تحرک در نمونه های اسپرم یک و سه ماه بعد از انجماد نسبت به اسپرم تازه بطور معنی­داری کمتر شده است. همچنین درصد تحرک و مدت زمان تحرک نمونه­های اسپرم بعد از سه ماه انجماد بطور معنی داری کمتر از نمونه هایی بود که تنها یک ماه در شرایط انجماد نگهداری شده بودند. در ارزیابی ماندگاری اسپرم ماهی سفید از دو ماده محافظ سرما شامل گلیسرول با غلظت 2% و اتیلن گلی کول با غلظت 4% استفاده شد. نتایج نشان داد که نمونه اسپرمهایی که به آنها اتیلن گلی کول اضافه شده بود بعد از خارج شدن از انجماد همگی مرده بودند و تحرکی در این اسپرمها مشاهده نشد.  این در حالی بود که در نمونه های حاوی گلیسرول ماندگاری اسپرم کاملا حفظ شده بود. با توجه به نتایج، به نظر می­رسد تفاوتهای گونه­ای امری بسیار مهم است که در روند فرآیند انجماد اسپرم مد نظر قرار گیرد.